「Bedell等聖經譯本/約翰福音3章」修訂間的差異
Tankianting（討論 | 貢獻） |
Tankianting（討論 | 貢獻） |
||
| 行 1： | 行 1： | ||
:[[愛爾蘭語]] > [[愛爾蘭語作品選]] > {{PAGENAME}} | |||
第一部整本新約翻譯成愛爾蘭語的版本，是由Nicholas Walsh等人於1602年之前翻譯完成，使用的語言是古典愛爾蘭語 (''Gaedheadlg Cleasaiceach'')。舊約由 Bedell 等人翻譯，譯成時間較晚。 | 第一部整本新約翻譯成愛爾蘭語的版本，是由Nicholas Walsh等人於1602年之前翻譯完成，使用的語言是古典愛爾蘭語 (''Gaedheadlg Cleasaiceach'')。舊約由 Bedell 等人翻譯，譯成時間較晚。 | ||
於 2022年1月14日 (五) 23:44 的修訂
第一部整本新約翻譯成愛爾蘭語的版本，是由Nicholas Walsh等人於1602年之前翻譯完成，使用的語言是古典愛爾蘭語 (Gaedheadlg Cleasaiceach)。舊約由 Bedell 等人翻譯，譯成時間較晚。
初學現代愛爾蘭語的人讀這不好讀的原因，除了古今拼字法、用詞以及一些語法差別以外，內文的空白放置位置，以及詞素的連結法，甚至和今日愛爾蘭語不同的長音符號 (sineadh fada)放置處，也是原因。
底下使用ruby 旁加注音的方式，將某個用愛爾蘭語寫的片段，上方加註它在現代文的形態，或是現存變體（之一）。但不必然百分之百語義與語法位置等價，請讀者注意。
右邊的中譯只是方便對照的（儘量）從愛爾蘭語的直譯，不應該做任何神學上的解釋依據。
| 古典愛爾蘭語原文 | 中譯 |
|---|---|
| EÓIN 3
Caibidil III Feidhm na haith-ghineamhna, 14 agus bháis Chriosd, 16 le brídh an tsoisgeil gu hathchumair. 1 Achd do bhí duine áirighe do na Phairisíneachuibh, dar bhainm Nicodémus, dúachdaránuibh na Níudaigheadh: 2Taínig sé so chum Iósa ann sa noidhche, agus a dubhairt[1] sé ris[2], A Mhaighisdir, atá a fhios aguinn gur ab ó Dhía tháinig tusa ad fhear teagaisg: oír ní heidir lé héinneach na comharthuidhe so do ní tusa do dhéunamh, muna mbeith Día maílle rís. 3Do fhreaguir Iósa agus a dubhairt sé ris, Go deimhin, deimhin, a deirim[1] riot, Muna gheintear duine a rís, nach éidir leis rioghachd Dé dfaicsin[3]. 4A dubhairt Nicodémus ris, Cionnas as eídir lé duine atá arsaidh a gheineamhuin? An éidi leis dul a sdeach a mbroinn a mhathar an dara húair, agus a aithbhreith? 5Do fhreagair Iósa, Go deimhin, deimhin, a deirim riot, Muna raibh neach ar na gheineamhuin ó uisge agus on Spioruid, ní heidir leis dul a sdeach a rioghachd Dé. 6An ní atá ar na gheineamhuin on bhfeoil as feoil é; agus an ni ata ar na gheineamhuin on Spiorid is spiorad é. 7Ná biódh ionghadh agad go ndubhairt misi riot, Gur ab éigean dáoibh bhur ngeineamhuin a rís. 8Séidigh[4] an gháoth mar as áill lé, agus do chluin[5] tú a torann, achd ní bhfuil a fhios agad créud as a dtig sé, nó caít dtéid[6] sé: is mar sin atá gach neach atá ar na gheineamhuin ón Spioruid. 9Do fhreaguir Nicodémus, agus a dubhairt sé ris, Cionnas as eidir na neithese do bheith? 10Do fhreagair Iósa agus a dubhairt sé ris, An bhfuil tusa ad mháighisdir a Nisraél, agus gan a bhfios so agad? 11Go deimhin, deimhin, a deirim riot, Go labhramáoid an ní as fios dúinn, agus go mbeirmíd fíadhnuisi ar an ní do chuancamar; achd ní ghabhtháoisi[7] ar bhfíadhnuisi. 12Má dubhairt mé neither talmhuidhe ribh, agus nach ccreidthí[8], cionnas chreidfidhe[9], dá nabra[10] mé neither neamhdha ribh? 13Oír ní dheachuidh éainneach suás ar neamh, achd an té do thuirrling ó neamh, Mac an duine atá ar neamh.[11] 14Agus mar do árduigh Máoisi a nathair neimhe ar an bhfásach, as mar sin as éigean[12] Mac an duine dárdughadh: 15Ionnus gidh bé chreidfeadh ann nach rachadh sé a mugha, achd go mbeith an bhetha shiórruidhe aige. 16Oír is mar so do ghrádhuigh Día an domhan, go dtug sé a éighein Meic fein, ionnus gidh bé chreideas ann, nachd rachadh sé a mugha, achd go mbeith an bheatha shiorruidhe aige. 17Oír níor chuir Día a Mhac féin air a tsáoghal do chum go ndaimnéochadh[13] sé an sáoghal[14]; achd do chum go sláinéochaidh an sáoghal thrid. 18An té chreideas ann ni damantar é: achd an té nach ccreideann ata[15] sé ar dhamhnughadh cheana, tré nar[16] chréid sé a nainm áoingheine Mhic Dé. 19Agus as é so an damhnughadh, do bhrigh go dtáinig an solus air a tsáoghal, agus gur mó ghrádhuigheadar}[17] na dáoine an dorchadas ná an solus, ar son go bhfuilid[17] a noibreacha go holc. 20Oír gidh bé do ní[18] olc, fúathaighidh sé an solus, agus ní thig sé chum an tsolais, deagla go ndiomolfuidhe a oibreacha. 21Achd gidh bé do ní an fhirínne thig sé chum an tsoluis, ionnus go mbeidís a oibreacha follus, tré gur ab a Ndía atáid siád ar na ndéunamh. 22Táinig Iósa agus a dheisciobail na dhiaigh sin go tír Iúdaighe; agus do chomhnuigh sé ann sin maille riú[19], agus do bhaisd sé. 23Agus fós do bhaisd Eóin mar an gcéadna[20] ag Aénon láimh ré Sálim, óir do bhi iomad uisge ann sin: agus tangadar, agus do baisdeadh iád. 24Oír níor teilgeadh Eóin a bpríosun fós. 25Uime sin do éirigh ceisd eidir cuid do dheisciobluibh Eóin agus na Iúdaidhe a dtimcheall[21] an ghlanta. 26Agus tangadar chum Eoin, agus a dubhradar ris, A mhaighisdir, an té do bhí ad fhochair ar an dtáoibh[22] thall do Iordán, dá ndearna tú fíadhnuisi, féuch, baisdigh sé, agus tigid na huile dhaoine chuige. 27Do fhreagair Eóin agus a dubhairt sé, Ní héidir lé duine éinní ghlacadh, muna raibh sé ar na thabhairt dó ó neamh. 28A tatháoisi[23] féin bhur bhfíadhnuisi agamsa, go ndubhairt mé, Ní misi Criosd, achd gur cuireadh roimhe[24]. 29An té agá bhfuil an bhean núaphósda as é an fear núaphosda é: achd cara an fhir núaphósda, noch sheasas agus éisdeas ris, gabhuidh[25]gairdeachus mór é tré ghuth an fhir núaphósda: ar a nadhbharsin[26] atá mó gháirdeachusa ar na choimhliónadh. 30As éigean dosan breisadh, agus damhsa laghdughadh. 31An té thig a nuás atá sé ós cionn cháich uile: an té atá ón talamh atá sé talmhuidhe, agus labhraidh sé neither talmhuighe: an té thig ó neamh, atá sé ós cionn cháich uile 32Agus an ní do chunnairc agus do chúalaidh sé, do ní sé so dfiadhnuise; achd ní ghlacan áonduine a fhíadnuisi. 33An té ghlacus a fhíadhnuisisean do chomharthuigh sé go bhfuil Día fírinneach. 34Oír an té do chuir Día uádh labhraidh sé bríathra Dé: oír ní do réir mhiosuir bheir Día an Spiorad dó. 35Atá grádh ag an Athair do Mhac, agus tug[27] sé na huile neithe iona láimh. 36An té chreideas ann sa Mhac atá an bheatha mharthanach aige: achd an té bhiós easumhal don Mhac, ní fhaicfe sé an bheatha; achd comhnuighidh fearg Dé air. |
約翰（福音） 3 第 III 章 再出生與 14 基督之死的需要，16 同着簡潔的福音 1 但一特別的人到法利賽人們，其名為尼哥底母，來自猶太人們的首領們。2他來這向耶穌在這晚上，然後他對他說，老師，我們知道袮來在教學之人裏面是自上帝的，因為任何人沒可能做袮做的這些預測，除非上帝和他在一起。3耶穌回答且他對他說：的確、的確，我對你說，除非人再次被出生，他不能看見上帝的國。 4尼哥底母對祂說，老人如何能夠再出生？5他能走進去他母親的子宮第二次，然後再生他嗎？6耶穌回答，的確、的確，我對你說，除非人在他自己的從水和這靈的出生之上，否則他不能走進去上帝的王國裏面。6在他的從肉的出生之上者，他是肉；而在他的從這靈出生之上者，他是靈。7你不要驚奇我對你說的，你們的再次出生是對你們的必要。8這風吹如她的希望，而你聽見她的聲音，但你不知道他從何來，或他走（向）什麼地方：在他的從這靈出生的每位是如此。 9.尼哥底母答，且他對祂說，這些東西生出來如何能呢？10耶穌問且祂對他說，你不是以色列的老師嗎，且你不知道這？11的確、的確，我對你說，我們讀這東西以及對我們的知識，以及拿證據在我們曾看到的東西之上；但你們不拿我們的證據。12如果我曾說世界的東西們給你們，以及你們不信，如何將信，如果我說天堂的東西們給你們？13因為任何人不走上去於天堂，但是在天堂的這人之子是從天堂走下來者。14與如摩西在沙漠上舉聖蛇，與如此這人之子必要到舉起：15以便任何相信於祂的人，他不走到歧途，但他會有永遠的生命。17因為上帝不會放祂自己的兒子在世界上，爲了祂詛咒這世人；但爲了拯救世人經由祂。18相信於祂者不被詛咒：但不信者，他是在責罵的咒罵之上，通過他不相信於上帝獨生子之名。19與這是咒詛，因爲光來到這世界，且這人們愛這黑暗大於這光，因爲他們的工作是邪惡的。20因為做邪惡的任何人討厭，且他不往這光來，到他的工作被責難的恐懼。 22耶穌和他的門徒在那之後來到猶大地；以及他與他們住在那裏，而他洗禮。23而約翰仍同樣在撒冷 (Sálim) 旁邊的哀嫩 (Aenón)洗禮，因那裏有足夠的水：而他們來，且他們受洗禮。24因爲約翰還沒被扔於監獄裏。 25因此在部分約翰的門徒與那些猶太人們之間的，關於清潔的問題升起了。26且他們向著約翰來，他們對他說，老師，這在你近處者在那裏向約旦（河）側，若你做見證，看啊，祂洗禮，而這些全部的人向他來。 27約翰回答且他說，人不能潔淨任何人，除非他是在他到他，從天堂來的給與之上。28我是有你們的見證，我說，我不是基督，但被放在他前面。29有新婚的妻子的人，他就是這新婚的丈夫：但這站着且聽他（新婚丈夫）的，新婚丈夫的朋友，他透過新婚丈夫的聲音感到大歡樂：爲了那個原因，在他的完成之上，喜悅是最大的。30增加必須到他，且減少（必須）到我。31下來的人，他在全部每個人之上。從這地的人他是塵世的，而他說地上的事：從天堂來者，祂在任何人之上32且他見到與聽到的事，他從見證做這；但任何人不接受祂的見證。33接受祂見證者，他標示上帝是真實的。34因爲上帝從祂放置者，祂說上帝的話：因爲根據測量的東西，上帝將這靈給祂。35這父有對子的愛，祂在祂的手裏給了這所有的東西。36信於這子者，他有永續的生命：但對這子不順從者，他將不能見到這生命；但上帝的怒氣住在他上面。 |
註腳
- ↑ 1.0 1.1 以前 abair 的現在式 deir- 和過去式 dú-(dubh-) 型態，前面會加 a 這個詞，變如 adeir-、adubh-。
- ↑ 古典愛語的 re 介詞，現代愛語已經併入 le（蘇格蘭蓋爾語還有這個詞）。
- ↑ faiscin 接近南方芒斯特方言的 feiscint。
- ↑ 古典愛爾蘭語的第三人稱單數現在式寫成 -igh（那時候的第三人稱現在習慣式為 -ann），A Grammar of Irish Language（Joyce 等）寫成 -idh。
- ↑ 這裡用cluin而不用clois，表示這裡使用愛爾蘭北部的方言
- ↑ 應該為 -dh 結尾。
- ↑ -tháoi（AGOIL 寫成-thaoi）是古典愛爾蘭語現在式第二人稱複數。Munster 方言的 táthaoi (=tá sibh) 保留如此形式
- ↑ 古代的愛爾蘭語，暗音化 (eclipsis) 不寫成「變音後字首子音」+「原詞」，而重複原詞字首。比如 gcreid 古時寫成 ccreid。
- ↑ creidfidh 在古語中也是第二人稱複數未來式形態。
- ↑ 現代標準語 deire，但是有些方言保留 abr- 的形式。這裡 dá 接現在假設態，不是現在語的用法
- ↑ "achd...ar neamh"這部分，就是省略繫詞 is 的用法，就變成「謂語,主語」的形式。
- ↑ 在 Ó Dónaill 編的 Foclóir Gaeilge-Béarla (FGB; 1977)中，"is éigean (do, go)" 有「對……是必要的」、「……是必要的」的意思。
- ↑ damnóidh? 比較下文 sláinéochaidh
- ↑ 這裡看到現代愛語不用，但近古愛語使用的句型：do-chum (chun) 後面可以加上 go 子句，表示「以∕為（go 子句）」
- ↑ tá 和 deir- 一樣，古代語前頭多 a-，成為 atá。
- ↑ 這裡看到 trí(tré) 介詞可以接 go 子句的過去否定型 nár 子句。但不知現代愛語是否如此。
- ↑ 17.0 17.1 這裏選用第三人稱複數詞尾-adar、-id，後面卻接複數名詞之主詞，這是現代標準愛語(Caighéan Oifigiúil; CO)不用的用法——CO 使用第三人稱單數（即分析式）動詞詞尾，後接複數名詞之主詞。
- ↑ 我不確定這裡的 ní 指 (gh)níonn（OC 寫成 déanann）還是 (gh)nídh（OC 寫成 rinne）。
- ↑ maille le(re) 有「與……一起」(le)的意思。
- ↑ mar an + 暗音化單數名詞
- ↑ i timpeall + 名詞屬格，根據 Ó Dónaill 的FGB (1977)，有「關於」的意思。
- ↑ 這裡用taoibh屬格形式感覺不太尋常
- ↑ 這裡用第二人稱複數現在式，後面卻接「你們的見證」(bhur bhfíadhnuisi)
- ↑ 這裏的 cuireadh 沒受詞。
- ↑ 「gabh+感覺+受詞」有「受詞感到（感覺）」的意思(FGB, Ó Dónaill, 1977)
- ↑ ar an ábhar sin：爲了那個原因 (FGB, Ó Dónaill, 1977)。
- ↑ 不知道這裏指過去分析式(thug)還是現在分析式（CO 做 tugann）。