「Bedell等聖經譯本/約翰福音3章」修訂間的差異

出自Tan Kian-ting的維基
跳至導覽 跳至搜尋
(取消由Tankianting討論)所作出的修訂1341)
標籤復原
 
(未顯示同一使用者於中間所作的 26 次修訂)
行 1: 行 1:
{{Nav|愛爾蘭語|愛爾蘭語作品選}}
第一部整本新約翻譯成愛爾蘭語的版本,是由Nicholas Walsh等人於1602年之前翻譯完成,使用的語言是古典愛爾蘭語 (''Gaedheadlg Chleasaiceach'')。舊約由 Bedell 等人翻譯,譯成時間較晚。
初學現代愛爾蘭語的人讀這不好讀的原因,除了古今拼字法、用詞以及一些語法差別以外,內文的空白放置位置,以及詞素的連結法,甚至和今日愛爾蘭語不同的長音符號 (''sineadh fada'')放置處,也是原因。
底下使用<nowiki>ruby 旁加注音</nowiki>的方式,將某個用愛爾蘭語寫的片段,上方加註它在現代文的形態,或是現存變體(之一)。但不必然百分之百語義與語法位置等價,請讀者注意。
右邊的中譯只是方便對照的(儘量)從愛爾蘭語的直譯,不應該做任何神學上的解釋依據。
{|
{|
! scope="col" | 古典愛爾蘭語原文
! scope="col" | 古典愛爾蘭語原文
行 7: 行 17:
{{Rb-ga-dict|Caibidil}} III
{{Rb-ga-dict|Caibidil}} III


'''{{Rb-ga-dict|Feidhm}} {{Rb-ga-dict|na}} h{{rg|aith}}-{{Rb-ga-dict|ghineamhna|giniúna}}, 14 {{Rb-ga-dict|agus}} {{Rb-ga-dict|bháis|báis}} {{Rb-ga-dict|Chriosd|Críost}}, 16 {{Rb-ga-dict|le}} {{Rb-ga-dict|brídh|brí}} {{Rb-ga-dict|an}} {{Rb-ga-dict|tsoisgeil|soiscéal}} {{Rb-ga-dict|gu|go}} hath{{Rb-ga-dict|chumair|cumar}}.'''
'''{{Rb-ga-dict|Feidhm}} {{Rb-ga-dict|na}} h{{rg|aith}}-{{Rb-ga-dict|ghineamhna|giniúna}}, 14 {{Rb-ga-dict|agus}} {{Rb-ga-dict|bháis|báis}} {{Rb-ga-dict|Chriosd|Críost}}, 16 {{Rb-ga-dict|le}} {{Rb-ga-dict|brídh|brí}} {{Rb-ga-dict|an}} {{Rb-ga-dict|tsoisgeil|soiscéal}} {{Rb-ga-dict|gu|go}} h{{Rb-ga-dict|athchumair|achomair}}.'''


1 Achd {{rg|do}} {{rg|bhí|bí}} {{rg|duine}} {{rg|áirighe|áirithe}} do na {{rg|Phairisíneachuibh|Pairisíneach}}, {{rg|darbh|dar bh}}{{rg|ainm}} Nicodémus, {{rg|d|d'}}{{rg|úachdaránuibh|úachtarán}} na N{{rg|íudaigheadh|Íudach}}: 2{{rg|Taínig|tháinig}} {{rg|sé}} {{rg|so|seo}} {{rg|chum|chun}} {{rg|Iósa|Íosa}} {{rg|ann}} {{rg|sa n|san}}{{rg|oidhche|oíche}}, {{rg|agus}} {{rg|a dubhairt|dúirt}} sé {{rg|ris|leis}}, {{rg|A}} {{rg|Mhaighisdir|Maístir}}, {{rg|atá|tá}} a {{rg|fhios|fios}} {{rg|aguinn|againn}} {{rg|gur ab|gurab}} {{rg|ó}} {{rg|Dhía|Dia}} tháinig {{rg|tusa}} {{rg|ad|i do}} {{rg|fhear|fear}} {{rg|teagaisg|teagaisc}}: {{rg|oír}} {{rg|ní}} {{rg|heidir|féidir}} {{rg|lé|le}} h{{rg|éinneach}} na {{rg|comharthuidhe|comharthaí}} so do {{rg|ní}} tusa do {{rg|dhéunamh|deánamh}}, {{rg|muna}} m{{rg|beith}} {{rg|Día|Dia}} {{rg|maílle|maille}} {{rg|rís|leis}}. 3Do {{rg|fhreaguir|freagaor}} Iósa agus {{rg|a dubhairt|dúrit}} sé ris, {{rg|Go}} {{rg|deimhin}}, deimhin, {{rg|a deirim|deirim}} {{rg|riot|leat}}, {{rg|Muna}} {{rg|gheintear}} duine {{rg|a rís|arís}}, {{rg|nach}} {{rg|éidir|féidir}} leis {{rg|rioghachd|ríocht}} Dé d{{rg|faicsin}}.
1 {{rg|Achd|ach}} {{rg|do}} {{rg|bhí|bí}} {{rg|duine}} {{rg|áirighe|áirithe}} do na {{rg|Phairisíneachuibh|Fairisínigh}}, {{rg|dar bh|darbh}}{{rg|ainm}} Nicodémus, {{rg|d|d'}}{{rg|úachdaránuibh|úachtarán}} na N{{rg|íudaigheadh|Íudach}}: 2{{rg|Taínig|tháinig}} {{rg|sé}} {{rg|so|seo}} {{rg|chum|chun}} {{rg|Iósa|Íosa}} {{rg|ann|in}} {{rg|sa n|san}}{{rg|oidhche|oíche}}, {{rg|agus}} {{rg|a dubhairt|dúirt}}<ref name="abair">以前 abair 的現在式 deir- 和過去式 dú-(dubh-) 型態,前面會加 a 這個詞,變如 adeir-、adubh-。</ref> sé {{rg|ris|leis}}<ref>古典愛語的 re 介詞,現代愛語已經併入 le(蘇格蘭蓋爾語還有這個詞)。</ref>, {{rg|A}} {{rg|Mhaighisdir|Maístir}}, {{rg|atá|tá}} a {{rg|fhios|fios}} {{rg|aguinn|againn}} {{rg|gur ab|gurab}} {{rg|ó}} {{rg|Dhía|Dia}} tháinig {{rg|tusa}} {{rg|ad|i do}} {{rg|fhear|fear}} {{rg|teagaisg|teagaisc}}: {{rg|oír}} {{rg|ní}} {{rg|heidir|féidir}} {{rg|lé|le}} h{{rg|éinneach}} na {{rg|comharthuidhe|comharthaí}} so do {{rg|ní|ghníonn}} tusa do {{rg|dhéunamh|déanamh}}, {{rg|muna}} m{{rg|beith}} {{rg|Día|Dia}} {{rg|maílle|maille}} {{rg|rís|leis}}. 3Do {{rg|fhreaguir|freagair}} Iósa agus {{rg|a dubhairt|dúrit}} sé ris, {{rg|Go}} {{rg|deimhin}}, deimhin, {{rg|a deirim|deirim}}<ref name="abair"/> {{rg|riot|leat}}, {{rg|Muna}} {{rg|gheintear}} duine {{rg|a rís|arís}}, {{rg|nach}} {{rg|éidir|féidir}} leis {{rg|rioghachd|ríocht}} Dé {{rg|d|d'}}{{rg|faicsin|feiscint}}<ref>faiscin 接近南方芒斯特方言的 feiscint。</ref>.


4A dubhairt Nicodémus ris, {{rg|Cionnas|Conas}} {{rg|as|is}} eídir lé duine atá {{rg|arsaidh|ársa}} a {{rg|gheineamhuin|giniúint}}? An {{rg|éidi|féidir}} leis {{rg|dul}} {{rg|a sdeach|isteach}} {{rg|a|i}} m{{rg|broinn}} a {{rg|mhathar|mathar}} an {{rg|dara}} h{{rg|úair|uair}}, agus a aith{{rg|bhreith|breith}}? 5Do fhreagair Iósa, Go deimhin, deimhin, {{rg|a deirim|deirim}} riot, Muna {{rg|raibh}} {{rg|neach}} {{rg|ar na|arna}} gheineamhuin ó {{rg|uisge|uisce}} agus {{rg|on|ón}} {{rg|Spioruid|Spioraid}}, ní heidir leis dul a sdeach {{rg|a|i}} {{rg|rioghachd|ríocht}} Dé. 6An ní atá ar na gheineamhuin {{rg|on|ón}} bh{{rg|feoil}} {{rg|as|is}} feoil é; agus an {{rg|ni|ní}}} {{rg|ata|atá}} ar na gheineamhuin on {{rg|Spiorid|Spioraid}} is {{rg|spiorad|Spiorad}} é. 7Ná {{rg|biódh|bíodh}} {{rg|ionghadh|ionadh}} {{rg|agad|agat}} go ndubhairt {{rg|misi|mise}} riot, Gur ab {{rg|éigean}} {{rg|dáoibh|daoibh}} bhur ngeineamhuin {{rg|a rís|arís}}. 8{{rg|Séidigh|Séideann}}<ref>古典愛爾蘭語的第三人稱單數現在式寫成 -igh(那時候的第三人稱現在習慣式為 -ann),A Grammar of Irish Language(Joyce 等)寫成 -idh。</ref> an gháoth mar as {{rg|áill|áil}} lé, agus do {{rg|chluin|cluin}}<ref>這裡用cluin而不用{{rg|clois}},表示這裡使用愛爾蘭北部的方言</ref> tú a torann, achd ní bhfuil a fhios agad {{rg|créud|créad}} {{rg|as}} a d{{rg|tig}} sé, nó {{rg|caít|cá háit}} d{{rg|téid|téann}}<ref>應該為 -dh 結尾。</ref> sé: is {{rg|mar}} {{rg|sin}} atá gach neach atá ar na gheineamhuin ón Spioruid.
4A dubhairt Nicodémus ris, {{rg|Cionnas|Conas}} {{rg|as|is}} eídir lé duine atá {{rg|arsaidh|ársa}} a {{rg|gheineamhuin|giniúint}}? An {{rg|éidi|féidir}} leis {{rg|dul}} {{rg|a sdeach|isteach}} {{rg|a|i}} m{{rg|broinn}} a {{rg|mhathar|mathar}} an {{rg|dara}} h{{rg|úair|uair}}, agus a aith{{rg|bhreith|breith}}? 5Do fhreagair Iósa, Go deimhin, deimhin, {{rg|a deirim|deirim}} riot, Muna {{rg|raibh}} {{rg|neach}} {{rg|ar na|arna}} gheineamhuin ó {{rg|uisge|uisce}} agus {{rg|on|ón}} {{rg|Spioruid|Spioraid}}, ní heidir leis dul a sdeach {{rg|a|i}} {{rg|rioghachd|ríocht}} Dé. 6An ní atá ar na gheineamhuin {{rg|on|ón}} bh{{rg|feoil}} {{rg|as|is}} feoil é; agus an {{rg|ni|ní}} {{rg|ata|atá}} ar na gheineamhuin on {{rg|Spiorid|Spioraid}} is {{rg|spiorad|Spiorad}} é. 7Ná {{rg|biódh|bíodh}} {{rg|ionghadh|ionadh}} {{rg|agad|agat}} go ndubhairt {{rg|misi|mise}} riot, Gur ab {{rg|éigean}} {{rg|dáoibh|daoibh}} bhur ngeineamhuin {{rg|a rís|arís}}. 8{{rg|Séidigh|Séideann}}<ref>古典愛爾蘭語的第三人稱單數現在式寫成 -igh(那時候的第三人稱現在習慣式為 -ann),A Grammar of Irish Language(Joyce 等)寫成 -idh。</ref> an gháoth mar as {{rg|áill|áil}} lé, agus do {{rg|chluin|cluin}}<ref>這裡用cluin而不用{{rg|clois}},表示這裡使用愛爾蘭北部的方言</ref> tú a torann, achd ní bhfuil a fhios agad {{rg|créud|créad}} {{rg|as}} a d{{rg|tig}} sé, nó {{rg|caít|cá háit}} d{{rg|téid|téann}}<ref>應該為 -dh 結尾。</ref> sé: is {{rg|mar}} {{rg|sin}} atá gach {{rg|neach}} atá ar na gheineamhuin ón Spioruid.


9Do fhreaguir Nicodémus, agus a dubhairt sé ris, Cionnas as eidir na {{rg|neithe|nithe}}se do {{rg|bheith}}? 10Do fhreagair Iósa agus a dubhairt sé ris, An bhfuil tusa ad mháighisdir {{rg|a N|in}}{{rg|israél|Iosrael}}, agus gan a bhfios so agad? 11Go deimhin, deimhin, a deirim riot, Go {{rg|labhramáoid|labhairimid}} an ní as fios dúinn, agus go m{{rg|beirmíd|beirimid}} {{rg|fíadhnuisi|fianaise}} ar an ní do {{rg|chuancamar|chonaiceamair}}; achd ní {{rg|ghabhtháoi|ghabhann sibh}}{{rg|si|-se}}<ref>-tháoi(''AGOIL'' 寫成-thaoi)是古典愛爾蘭語現在式第二人稱複數。Munster 方言的 táthaoi (=tá sibh) 保留如此形式</ref> {{rg|ar|ár}} bhfíadhnuisi. 12Má dubhairt mé {{rg|neither|nithe}} {{rg|talmhuidhe|talmhaí}} {{rg|ribh|libh}}, agus nach c{{rg|creidthí|creideann sibh}}, cionnas chreidfidhe, dá nabra mé neither neamhdha ribh? 13Oír ní dheachuidh éainneach suás ar neamh, achd an té do thuirrling ó neamh, Mac an duine atá ar neamh. 14Agus mar do árduigh Máoisi a nathair neimhe ar an bhfásach, as mar sin as éigean Mac an duine dárdughadh: 15Ionnus gidh bé chreidfeadh ann nach rachadh sé a mugha, achd go mbeith an bhetha shiórruidhe aige. 16Oír is mar so do ghrádhuigh Día an domhan, go dtug sé a éighein Meic fein, ionnus gidh bé chreideas ann, nachd rachadh sé a mugha, achd go mbeith an bheatha shiorruidhe aige. 17Oír níor chuir Día a Mhac féin air a tsáoghal do chum go ndaimnéochadh sé an sáoghal; achd do chum go sláinéochaidh an sáoghal third. 18An té chreideas ann ni damantar é: achd an té nach ccreideann ata sé ar dhamhnughadh cheana, tré nar chréideann atá sé ar dhamhnughadh cheana, tré nar chréid sé a nainm áoingheine Mhic Dé. 19Agus as é so an damhnughadh, do bhrigh go dtáinig an solus air a tsáoghal, agus gur mó ghrádhuigheadar na dáoine an dorchadas ná an solus, ar son go bhfuilid a noibreacha go holc. 20Oír gidh bé do ní olc, fúathaighidh sé an solus, agus ní thig sé chum an tsolais, deagla go ndiomolfuidhe a oibreacha. 21Achd gidh bé do ní an fhirínne thig sé chum an tsoluis, ionnus go mbeidís a oibreacha follus, tré gur ab a Ndía atáid siád ar na ndéunamh.
9Do fhreaguir Nicodémus, agus a dubhairt sé ris, Cionnas as eidir na {{rg|neithe|nithe}}se do {{rg|bheith}}? 10Do fhreagair Iósa agus a dubhairt sé ris, An bhfuil tusa ad mháighisdir {{rg|a N|in}}{{rg|israél|Iosrael}}, agus gan a bhfios so agad? 11Go deimhin, deimhin, a deirim riot, Go {{rg|labhramáoid|labhairimid}} an ní as fios dúinn, agus go m{{rg|beirmíd|beirimid}} {{rg|fíadhnuisi|fianaise}} ar an ní do {{rg|chuancamar|chonaiceamair}}; achd ní {{rg|ghabhtháoi|ghabhann sibh}}{{rg|si|-se}}<ref>-tháoi(''AGOIL'' 寫成-thaoi)是古典愛爾蘭語現在式第二人稱複數。Munster 方言的 táthaoi (=tá sibh) 保留如此形式</ref> {{rg|ar|ár}} bhfíadhnuisi. 12Má dubhairt mé {{rg|neither|nithe}} {{rg|talmhuidhe|talmhaí}} {{rg|ribh|libh}}, agus nach c{{rg|creidthí|creideann sibh}}<ref>古代的愛爾蘭語,暗音化 (eclipsis) 不寫成「變音後字首子音」+「原詞」,而重複原詞字首。比如 gcreid 古時寫成 ccreid。</ref>, cionnas {{rg|chreidfidhe|chreidfidh sibh}}<ref>creidfidh 在古語中也是第二人稱複數未來式形態。</ref>, dá n{{rg|abra}}<ref>現代標準語 deire,但是有些方言保留 abr- 的形式。這裡 dá 接現在假設態,不是現在語的用法</ref> mé neither {{rg|neamhdha|naofa}} ribh? 13{{rg|Oír|Óir}} {{rg|dheachuidh|deachaigh}} {{rg|éainneach|aon neach}} {{rg|suás|suas}} ar neamh, achd an té do {{rg|thuirrling|tuirling}} ó neamh, Mac an duine atá ar neamh.<ref>"achd...ar neamh"這部分,就是省略繫詞 is 的用法,就變成「謂語,主語」的形式。</ref> 14Agus mar do {{rg|árduigh|ardaigh}} {{rg|Máoisi|Maois}} a {{rg|nathair}} neimhe ar an bh{{rg|fásach}}, {{rg|as|agus}} mar sin {{rg|as|is}} éigean<ref>在 Ó Dónaill 編的 Foclóir Gaeilge-Béarla (FGB; 1977)中,"is éigean (do, go)" 有「對……是必要的」、「……是必要的」的意思。</ref> Mac an duine {{rg|d|d'}}{{rg|árdughadh|ardú}}: 15{{rg|Ionnus|Ionas}} {{rg|gidh bé|cibé}} chreidfeadh {{rg|ann}} nach {{rg|rachadh}} {{rg|a mugha|amú}}, achd go m{{rg|beith|beadh}} an {{rg|bhetha|beatha}} {{rg|shiórruidhe|síorraí}} {{rg|aige}}. 16Oír is mar so do {{rg|ghrádhuigh|gráigh}} Día an {{rg|domhan}}, go d{{rg|tug}} sé a {{rg|éighein|aonghin}} {{rg|Meic|Mic}} {{rg|fein|féin}}, ionnus gidh bé {{rg|chreideas|creideas}} ann, {{rg|nachd|nach}} rachadh sé a mugha, achd go mbeith an bheatha shiorruidhe aige. 17Oír {{rg|níor}} {{rg|chuir|cuir}} Día a {{rg|Mhac|Mac}} féin {{rg|air|ar}} {{rg|a|an}} t{{rg|sáoghal|saol}} {{rg|do chum|chun}} go n{{rg|daimnéochadh|damnódh}}<ref>damnóidh? 比較下文 sláinéochaidh</ref> sé an sáoghal<ref>這裡看到現代愛語不用,但近古愛語使用的句型:do-chum (chun) 後面可以加上 go 子句,表示「以∕為(go 子句)」</ref>; achd do chum go {{rg|sláinéochaidh|slánóidh}} an sáoghal {{rg|thrid|tríd}}. 18An té chreideas ann {{rg|ni|ní}} {{rg|damantar|damnaítear}} é: achd an té nach ccreideann {{rg|ata|tá}}<ref>tá 和 deir- 一樣,古代語前頭多 a-,成為 atá。</ref> sé ar {{rg|dhamhnughadh|damhnú}} {{rg|cheana|ciona}}, {{rg|tré|trí}} {{rg|nar|nár}}<ref>這裡看到 trí(tré) 介詞可以接 go 子句的過去否定型 nár 子句。但不知現代愛語是否如此。</ref> chréid sé {{rg|a n|in}}{{rg|ainm}} {{rg|áoingheine|aonghine}} Mhic Dé. 19Agus {{rg|as|is}} é so an damhnughadh, {{rg|do bhrigh go|de bhrí go}} dtáinig an {{rg|solus|solas}} air a tsáoghal, agus gur mó {{rg|ghrádhuigheadar|grádar}}}<ref name="3pl">這裏選用第三人稱複數詞尾-adar、-id,後面卻接複數名詞之主詞,這是現代標準愛語(Caighéan Oifigiúil; CO)不用的用法——CO 使用第三人稱單數(即分析式)動詞詞尾,後接複數名詞之主詞。</ref> na {{rg|dáoine|daoine}} an {{rg|dorchadas}} ná an solus, {{rg|ar son}} go bh{{rg|fuilid}}<ref name="3pl"/> a n{{rg|oibreacha}} go h{{rg|olc}}. 20Oír gidh bé do ní<ref>我不確定這裡的 ní 指 (gh)níonn(OC 寫成 déanann)還是 (gh)nídh(OC 寫成 rinne)。</ref> olc, {{rg|fúathaighidh|fuathaíonn}} sé an solus, agus ní thig sé {{rg|chum|chun}} an tsolais, {{rg|d|d'}}{{rg|eagla}} go n{{rg|diomolfuidhe|dímholfaí}} a oibreacha. 21Achd gidh bé do ní an {{rg|fhirínne|fírinne}} thig sé chum an tsoluis, ionnus go m{{rg|beidís}} a oibreacha {{rg|follus|follas}}, tré gur ab {{rg|a|}} N{{rg|día|Dia}} a{{rg|táid}} {{rg|siád}} {{rg|ar na|arna}} n{{rg|déunamh|déanamh}}.


22Táinig Iósa agus a dheisciobail na dhiaigh sin go tír Iúdaighe; agus do chomhnuigh sé ann sin maille riú, agus do bhaisd sé. 23Agus fós do bhaisd Eóin mar an gcéadna ag Aénon láimh ré Sálim, óir do bhi iomad uisge ann sin: agus tangadar, agus do baisdeadh iád. 24Oír níor teilgeadh Eóin a bpríosun fós.
22Táinig Iósa agus a {{rg|dheisciobail|deisceabail}} {{rg|na|ina}} {{rg|dhiaigh|diaidh}} sin go tír {{rg|Iúdaighe|Íudaí}}; agus do {{rg|chomhnuigh|cónaigh}} {{rg|ann sin|ansin}} {{rg|maille}} {{rg|riú|leo}}<ref>maille le(re) 有「與……一起」(le)的意思。</ref>, agus do {{rg|bhaisd|baist}} sé. 23Agus {{rg|fós}} do bhaisd Eóin mar an g{{rg|céadna|céanna}}<ref>mar an + '''暗音化'''單數名詞</ref> ag {{rg|Aénon|Aenón}} {{rg|láimh}} {{rg||le}} {{rg|Sálim|Sailím}}, óir do {{rg|bhi|bí}} {{rg|iomad}} uisge ann sin: agus {{rg|tangadar|tángadar}}, agus do {{rg|baisdeadh|baisteadh}} iád. 24Oír níor {{rg|teilgeadh|teilgeadh}} Eóin {{rg|a|i}} b{{rg|príosun|príosún}} fós.


25Uime sin do éirigh ceisd eidir cuid do dheisciobluibh Eóin agus na Iúdaidhe a dtimcheall an ghlanta. 26Agus tangadar chum Eoin, agus a dubhradar ris, A mhaighisdir, an té do bhí ad fhochair ar an dtáoibh thall do Iordán, dá ndearna tú fíadhnuisi, féuch, baisdigh sé, agus tigid na huile dhaoine chuige.
25{{rg|Uime}} sin do {{rg|éirigh}} {{rg|ceisd|ceist}} {{rg|eidir|idir}} {{rg|cuid}} do {{rg|dheisciobluibh|deisceabail}} Eóin agus na Iúdaidhe {{rg|a|i}} d{{rg|timcheall|timpeall}}<ref>i timpeall + ''名詞屬格'',根據 Ó Dónaill 的FGB (1977),有「關於」的意思。</ref> an {{rg|ghlanta|glanta}}. 26Agus tangadar chum Eoin, agus {{rg|a dubhradar|dúradar}} ris, A mhaighisdir, an té do bhí {{rg|ad|i d'}} {{rg|fhochair|fochair}} ar an d{{rg|táoibh|taobh}}<ref>這裡用taoibh屬格形式感覺不太尋常</ref> {{rg|thall}} do {{rg|Iordán|Iordáin}}, dá n{{rg|dearna}} tú fíadhnuisi, {{rg|féuch|féach}}, {{rg|baisdigh|baisteann}} sé, agus {{rg|tigid}} na h{{rg|uile}} {{rg|dhaoine}} {{rg|chuige}}.


27Do fhreagair Eóin agus a dubhairt sé, Ní héidir lé duine éinní ghlacadh, muna raibh sé ar na thabhairt dó ó neamh. 28A tatháoisi féin bhur bhfíadhnuisi agamsa, go ndubhairt mé, Ní misi Criosd, achd gur cuireadh roimhe. 29An té aga bhfuil an bhean núaphósda as é an fear núaphosda é: achd cara an fhir núaphósda, noch sheasas agus éisdeas ris, gabhuidh gairdeachus mór é tré ghuth an fhir núaphósda: ar a nadhbharsin atá mó gháirdeachusa ar na choimhliónadh. 30As éigean dosan breisadh, agus damhsa laghdughadh. 31An té thig a nuás atá sé ós cionn cháich uile: an té atá ón talamh atá sé talmhuidhe, agus labhraidh sé neither talmhuighe: an té thig ó neamh, atá sé ós cionn cháich uile 32Agus an ní do chunnairc agus do chúalaidh sé, do ní sé so dfiadhnuise; achd ní ghlacan áonduine a fhíadnuisi. 33An té ghlacus a fhíadhnuisisean do chomharthuigh sé go bhfuil Día fírinneach. 34Oír an té do chuir Día uádh labhraidh sé bríathra Dé: oír ní do réir mhiosuir bheir Día an Spiorad dó. 35Atá grádh ag an Athair do Mhac, agus tug sé na huile neithe iona láimh. 36An té chreideas ann sa Mhac atá an bheatha mharthanach aige: achd an té bhiós easumhal don Mhac, ní fhaicfe sé an bheatha; achd comhnuighidh fearg Dé air.
27Do fhreagair Eóin agus a dubhairt sé, Ní héidir lé duine {{rg|éinní|aon duine}} {{rg|ghlacadh|glacadh}}, muna raibh sé {{rg|ar na|arna}} {{rg|thabhairt|tabhairt}} {{rg|}} ó neamh. 28{{rg|A tatháoi|Tá sibh}}si<ref>這裡用第二人稱複數現在式,後面卻接「你們的見證」(bhur bhfíadhnuisi)</ref> {{rg|féin}} bhur bhfíadhnuisi agamsa, go ndubhairt mé, Ní misi Criosd, achd gur {{rg|cuireadh}} {{rg|roimhe}}<ref>這裏的 cuireadh 沒受詞。</ref>. 29An té {{rg|agá|ag a}} bhfuil an {{rg|bhean|bean}} {{rg|núaphósda|nuaphósta}} {{rg|as|is}} é an fear núaphosda é: achd {{rg|cara}} an {{rg|fhir|fir}} núaphósda, {{rg|noch}} {{rg|sheasas|seasas}} agus {{rg|éisdeas|éisteas}} ris, {{rg|gabhuidh|gabhann}}<ref>「gabh+感覺+受詞」有「受詞感到(感覺)」的意思(FGB, Ó Dónaill, 1977)</ref>{{rg|gairdeachus|gairdeachas}} mór é {{rg|tré|trí}} {{rg|ghuth|guth}} an fhir núaphósda: ar {{rg|a nadhbharsin|an ábhar sin}}<ref>ar an ábhar sin:爲了那個原因 (FGB, Ó Dónaill, 1977)。</ref> atá {{rg||mo}} {{rg|gháirdeachus|gáirdeachas}}{{rg|a|-sa}} {{rg|ar na|arna}} {{rg|choimhliónadh|coimhlíonadh}}. 30{{rg|As|Is}} éigean {{rg|do|dó}}{{rg|san|-san}} {{rg|breisadh|breis}}, agus {{rg|damh|dom}}{{rg|sa|-sa}} {{rg|laghdughadh|laghdú}}. 31An té {{rg|thig|tig}} {{rg|a nuás|anuas}} atá sé {{rg|ós|os}} cionn {{rg|cháich|cách}} uile: an té atá ón talamh atá sé {{rg|talmhuidhe|talmhaí}}, agus {{rg|labhraidh|labhraíonn}} sé neither {{rg|talmhuighe|talmhaí}}: an té thig ó neamh, atá sé ós cionn cháich uile 32Agus an ní do {{rg|chunnairc|chonaic}} agus do {{rg|chúalaidh|chuala}} sé, do {{rg||rinne}} {{rg|so|seo}} {{rg|d|d'}}fiadhnuise; achd ní {{rg|ghlac|glac}}{{rg|an|-san}} {{rg|áon|aon}}{{rg|duine}} a fhíadnuisi. 33An té {{rg|ghlacus|glacas}} a {{rg|fhíadhnuisi|fianaise}}{{rg|sean|-sean}} do {{rg|chomharthuigh|comharthaigh}} sé go bhfuil Día {{rg|fírinneach}}. 34Oír an té do chuir Día {{rg|uádh|uaidh}} labhraidh sé {{rg|bríathra|briathra}} Dé: oír ní do {{rg|réir}} {{rg|mhiosuir|miosúir}} {{rg|bheir|tabhair}} Día an Spiorad dó. 35Atá {{rg|grádh|grá}} ag an {{rg|Athair}} do Mhac, agus tug<ref>不知道這裏指過去分析式(thug)還是現在分析式(CO 做 tugann)。</ref> sé na huile neithe {{rg|iona|ina}} láimh. 36An té chreideas {{rg|ann sa|sa}} Mhac atá an bheatha {{rg|mharthanach|marthanach}} aige: achd an té {{rg|bhiós|bíos}} {{rg|easumhal}} don Mhac, ní {{rg|fhaicfe|feicfidh}} sé an bheatha; achd {{rg|comhnuighidh|cónaíonn}} {{rg|fearg}} {{rg|air}}.
|
|
約翰(福音) 3
第 III 章
'''再出生與 14 基督之死的需要,16 同着簡潔的福音'''
1 但一特別的人到法利賽人們,其名為尼哥底母,來自猶太人們的首領們。2他來這向耶穌在這晚上,然後他對他說,老師,我們知道袮來在教學之人裏面是自上帝的,因為任何人沒可能做袮做的這些預測,除非上帝和他在一起。3耶穌回答且他對他說:的確、的確,我對你說,除非人再次被出生,他不能看見上帝的國。
4尼哥底母對祂說,老人如何能夠再出生?5他能走進去他母親的子宮第二次,然後再生他嗎?6耶穌回答,的確、的確,我對你說,除非人在他自己的從水和這靈的出生之上,否則他不能走進去上帝的王國裏面。6在他的從肉的出生之上者,他是肉;而在他的從這靈出生之上者,他是靈。7你不要驚奇我對你說的,你們的再次出生是對你們的必要。8這風吹如她的希望,而你聽見她的聲音,但你不知道他從何來,或他走(向)什麼地方:在他的從這靈出生的每位是如此。
9.尼哥底母答,且他對祂說,這些東西生出來如何能呢?10耶穌問且祂對他說,你不是以色列的老師嗎,且你不知道這?11的確、的確,我對你說,我們讀這東西以及對我們的知識,以及拿證據在我們曾看到的東西之上;但你們不拿我們的證據。12如果我曾說世界的東西們給你們,以及你們不信,如何將信,如果我說天堂的東西們給你們?13因為任何人不走上去於天堂,但是在天堂的這人之子是從天堂走下來者。14與如摩西在沙漠上舉聖蛇,與如此這人之子必要到舉起:15以便任何相信於祂的人,他不走到歧途,但他會有永遠的生命。17因為上帝不會放祂自己的兒子在世界上,爲了祂詛咒這世人;但爲了拯救世人經由祂。18相信於祂者不被詛咒:但不信者,他是在責罵的咒罵之上,通過他不相信於上帝獨生子之名。19與這是咒詛,因爲光來到這世界,且這人們愛這黑暗大於這光,因爲他們的工作是邪惡的。20因為做邪惡的任何人討厭,且他不往這光來,到他的工作被責難的恐懼。
22耶穌和他的門徒在那之後來到猶大地;以及他與他們住在那裏,而他洗禮。23而約翰仍同樣在撒冷 (Sálim) 旁邊的哀嫩 (Aenón)洗禮,因那裏有足夠的水:而他們來,且他們受洗禮。24因爲約翰還沒被扔於監獄裏。
25因此在部分約翰的門徒與那些猶太人們之間的,關於清潔的問題升起了。26且他們向著約翰來,他們對他說,老師,這在你近處者在那裏向約旦(河)側,若你做見證,看啊,祂洗禮,而這些全部的人向他來。
27約翰回答且他說,人不能潔淨任何人,除非他是在他到他,從天堂來的給與之上。28我是有你們的見證,我說,我不是基督,但被放在他前面。29有新婚的妻子的人,他就是這新婚的丈夫:但這站着且聽他(新婚丈夫)的,新婚丈夫的朋友,他透過新婚丈夫的聲音感到大歡樂:爲了那個原因,在他的完成之上,喜悅是最大的。30增加必須到他,且減少(必須)到我。31下來的人,他在全部每個人之上。從這地的人他是塵世的,而他說地上的事:從天堂來者,祂在任何人之上32且他見到與聽到的事,他從見證做這;但任何人不接受祂的見證。33接受祂見證者,他標示上帝是真實的。34因爲上帝從祂放置者,祂說上帝的話:因爲根據測量的東西,上帝將這靈給祂。35這父有對子的愛,祂在祂的手裏給了這所有的東西。36信於這子者,他有永續的生命:但對這子不順從者,他將不能見到這生命;但上帝的怒氣住在他上面。
|}
|}
== 註腳 ==
<references/>
[[category:愛爾蘭語]]

於 2022年2月16日 (三) 23:06 的最新修訂

第一部整本新約翻譯成愛爾蘭語的版本,是由Nicholas Walsh等人於1602年之前翻譯完成,使用的語言是古典愛爾蘭語 (Gaedheadlg Chleasaiceach)。舊約由 Bedell 等人翻譯,譯成時間較晚。

初學現代愛爾蘭語的人讀這不好讀的原因,除了古今拼字法、用詞以及一些語法差別以外,內文的空白放置位置,以及詞素的連結法,甚至和今日愛爾蘭語不同的長音符號 (sineadh fada)放置處,也是原因。

底下使用ruby 旁加注音的方式,將某個用愛爾蘭語寫的片段,上方加註它在現代文的形態,或是現存變體(之一)。但不必然百分之百語義與語法位置等價,請讀者注意。

右邊的中譯只是方便對照的(儘量)從愛爾蘭語的直譯,不應該做任何神學上的解釋依據。

古典愛爾蘭語原文 中譯
EÓIN[Eoin] 3

Caibidil III

Feidhm na haith-ghineamhna[giniúna], 14 agus bháis[báis] Chriosd[Críost], 16 le brídh[brí] an tsoisgeil[soiscéal] gu[go] hathchumair[achomair].

1 Achd[ach] do bhí[] duine áirighe[áirithe] do na Phairisíneachuibh[Fairisínigh], dar bh[darbh]ainm Nicodémus, d[d']úachdaránuibh[úachtarán] na Níudaigheadh[Íudach]: 2Taínig[tháinig] so[seo] chum[chun] Iósa[Íosa] ann[in] sa n[san]oidhche[oíche], agus a dubhairt[dúirt][1]ris[leis][2], A Mhaighisdir[Maístir], atá[] a fhios[fios] aguinn[againn] gur ab[gurab] ó Dhía[Dia] tháinig tusa ad[i do] fhear[fear] teagaisg[teagaisc]: oír heidir[féidir] [le] héinneach na comharthuidhe[comharthaí] so do [ghníonn] tusa do dhéunamh[déanamh], muna mbeith Día[Dia] maílle[maille] rís[leis]. 3Do fhreaguir[freagair] Iósa agus a dubhairt[dúrit] sé ris, Go deimhin, deimhin, a deirim[deirim][1] riot[leat], Muna gheintear duine a rís[arís], nach éidir[féidir] leis rioghachd[ríocht]d[d']faicsin[feiscint][3].

4A dubhairt Nicodémus ris, Cionnas[Conas] as[is] eídir lé duine atá arsaidh[ársa] a gheineamhuin[giniúint]? An éidi[féidir] leis dul a sdeach[isteach] a[i] mbroinn a mhathar[mathar] an dara húair[uair], agus a aithbhreith[breith]? 5Do fhreagair Iósa, Go deimhin, deimhin, a deirim[deirim] riot, Muna raibh neach ar na[arna] gheineamhuin ó uisge[uisce] agus on[ón] Spioruid[Spioraid], ní heidir leis dul a sdeach a[i] rioghachd[ríocht] Dé. 6An ní atá ar na gheineamhuin on[ón] bhfeoil as[is] feoil é; agus an ni[] ata[atá] ar na gheineamhuin on Spiorid[Spioraid] is spiorad[Spiorad] é. 7Ná biódh[bíodh] ionghadh[ionadh] agad[agat] go ndubhairt misi[mise] riot, Gur ab éigean dáoibh[daoibh] bhur ngeineamhuin a rís[arís]. 8Séidigh[Séideann][4] an gháoth mar as áill[áil] lé, agus do chluin[cluin][5] tú a torann, achd ní bhfuil a fhios agad créud[créad] as a dtig sé, nó caít[cá háit] dtéid[téann][6] sé: is mar sin atá gach neach atá ar na gheineamhuin ón Spioruid.

9Do fhreaguir Nicodémus, agus a dubhairt sé ris, Cionnas as eidir na neithe[nithe]se do bheith? 10Do fhreagair Iósa agus a dubhairt sé ris, An bhfuil tusa ad mháighisdir a N[in]israél[Iosrael], agus gan a bhfios so agad? 11Go deimhin, deimhin, a deirim riot, Go labhramáoid[labhairimid] an ní as fios dúinn, agus go mbeirmíd[beirimid] fíadhnuisi[fianaise] ar an ní do chuancamar[chonaiceamair]; achd ní ghabhtháoi[ghabhann sibh]si[-se][7] ar[ár] bhfíadhnuisi. 12Má dubhairt mé neither[nithe] talmhuidhe[talmhaí] ribh[libh], agus nach ccreidthí[creideann sibh][8], cionnas chreidfidhe[chreidfidh sibh][9], dá nabra[10] mé neither neamhdha[naofa] ribh? 13Oír[Óir]dheachuidh[deachaigh] éainneach[aon neach] suás[suas] ar neamh, achd an té do thuirrling[tuirling] ó neamh, Mac an duine atá ar neamh.[11] 14Agus mar do árduigh[ardaigh] Máoisi[Maois] a nathair neimhe ar an bhfásach, as[agus] mar sin as[is] éigean[12] Mac an duine d[d']árdughadh[ardú]: 15Ionnus[Ionas] gidh bé[cibé] chreidfeadh ann nach rachadha mugha[amú], achd go mbeith[beadh] an bhetha[beatha] shiórruidhe[síorraí] aige. 16Oír is mar so do ghrádhuigh[gráigh] Día an domhan, go dtug sé a éighein[aonghin] Meic[Mic] fein[féin], ionnus gidh bé chreideas[creideas] ann, nachd[nach] rachadh sé a mugha, achd go mbeith an bheatha shiorruidhe aige. 17Oír níor chuir[cuir] Día a Mhac[Mac] féin air[ar] a[an] tsáoghal[saol] do chum[chun] go ndaimnéochadh[damnódh][13] sé an sáoghal[14]; achd do chum go sláinéochaidh[slánóidh] an sáoghal thrid[tríd]. 18An té chreideas ann ni[] damantar[damnaítear] é: achd an té nach ccreideann ata[][15] sé ar dhamhnughadh[damhnú] cheana[ciona], tré[trí] nar[nár][16] chréid sé a n[in]ainm áoingheine[aonghine] Mhic Dé. 19Agus as[is] é so an damhnughadh, do bhrigh go[de bhrí go] dtáinig an solus[solas] air a tsáoghal, agus gur mó ghrádhuigheadar[grádar]}[17] na dáoine[daoine] an dorchadas ná an solus, ar son go bhfuilid[17] a noibreacha go holc. 20Oír gidh bé do ní[18] olc, fúathaighidh[fuathaíonn] sé an solus, agus ní thig sé chum[chun] an tsolais, d[d']eagla go ndiomolfuidhe[dímholfaí] a oibreacha. 21Achd gidh bé do ní an fhirínne[fírinne] thig sé chum an tsoluis, ionnus go mbeidís a oibreacha follus[follas], tré gur ab a Ndía[Dia] atáid siád ar na[arna] ndéunamh[déanamh].

22Táinig Iósa agus a dheisciobail[deisceabail] na[ina] dhiaigh[diaidh] sin go tír Iúdaighe[Íudaí]; agus do chomhnuigh[cónaigh]ann sin[ansin] maille riú[leo][19], agus do bhaisd[baist] sé. 23Agus fós do bhaisd Eóin mar an gcéadna[céanna][20] ag Aénon[Aenón] láimh [le] Sálim[Sailím], óir do bhi[] iomad uisge ann sin: agus tangadar[tángadar], agus do baisdeadh[baisteadh] iád. 24Oír níor teilgeadh[teilgeadh] Eóin a[i] bpríosun[príosún] fós.

25Uime sin do éirigh ceisd[ceist] eidir[idir] cuid do dheisciobluibh[deisceabail] Eóin agus na Iúdaidhe a[i] dtimcheall[timpeall][21] an ghlanta[glanta]. 26Agus tangadar chum Eoin, agus a dubhradar[dúradar] ris, A mhaighisdir, an té do bhí ad[i d'] fhochair[fochair] ar an dtáoibh[taobh][22] thall do Iordán[Iordáin], dá ndearna tú fíadhnuisi, féuch[féach], baisdigh[baisteann] sé, agus tigid na huile dhaoine chuige.

27Do fhreagair Eóin agus a dubhairt sé, Ní héidir lé duine éinní[aon duine] ghlacadh[glacadh], muna raibh sé ar na[arna] thabhairt[tabhairt] ó neamh. 28A tatháoi[Tá sibh]si[23] féin bhur bhfíadhnuisi agamsa, go ndubhairt mé, Ní misi Criosd, achd gur cuireadh roimhe[24]. 29An té agá[ag a] bhfuil an bhean[bean] núaphósda[nuaphósta] as[is] é an fear núaphosda é: achd cara an fhir[fir] núaphósda, noch sheasas[seasas] agus éisdeas[éisteas] ris, gabhuidh[gabhann][25]gairdeachus[gairdeachas] mór é tré[trí] ghuth[guth] an fhir núaphósda: ar a nadhbharsin[an ábhar sin][26] atá [mo] gháirdeachus[gáirdeachas]a[-sa] ar na[arna] choimhliónadh[coimhlíonadh]. 30As[Is] éigean do[]san[-san] breisadh[breis], agus damh[dom]sa[-sa] laghdughadh[laghdú]. 31An té thig[tig] a nuás[anuas] atá sé ós[os] cionn cháich[cách] uile: an té atá ón talamh atá sé talmhuidhe[talmhaí], agus labhraidh[labhraíonn] sé neither talmhuighe[talmhaí]: an té thig ó neamh, atá sé ós cionn cháich uile 32Agus an ní do chunnairc[chonaic] agus do chúalaidh[chuala] sé, do [rinne]so[seo] d[d']fiadhnuise; achd ní ghlac[glac]an[-san] áon[aon]duine a fhíadnuisi. 33An té ghlacus[glacas] a fhíadhnuisi[fianaise]sean[-sean] do chomharthuigh[comharthaigh] sé go bhfuil Día fírinneach. 34Oír an té do chuir Día uádh[uaidh] labhraidh sé bríathra[briathra] Dé: oír ní do réir mhiosuir[miosúir] bheir[tabhair] Día an Spiorad dó. 35Atá grádh[grá] ag an Athair do Mhac, agus tug[27] sé na huile neithe iona[ina] láimh. 36An té chreideas ann sa[sa] Mhac atá an bheatha mharthanach[marthanach] aige: achd an té bhiós[bíos] easumhal don Mhac, ní fhaicfe[feicfidh] sé an bheatha; achd comhnuighidh[cónaíonn] feargair.

約翰(福音) 3

第 III 章

再出生與 14 基督之死的需要,16 同着簡潔的福音

1 但一特別的人到法利賽人們,其名為尼哥底母,來自猶太人們的首領們。2他來這向耶穌在這晚上,然後他對他說,老師,我們知道袮來在教學之人裏面是自上帝的,因為任何人沒可能做袮做的這些預測,除非上帝和他在一起。3耶穌回答且他對他說:的確、的確,我對你說,除非人再次被出生,他不能看見上帝的國。

4尼哥底母對祂說,老人如何能夠再出生?5他能走進去他母親的子宮第二次,然後再生他嗎?6耶穌回答,的確、的確,我對你說,除非人在他自己的從水和這靈的出生之上,否則他不能走進去上帝的王國裏面。6在他的從肉的出生之上者,他是肉;而在他的從這靈出生之上者,他是靈。7你不要驚奇我對你說的,你們的再次出生是對你們的必要。8這風吹如她的希望,而你聽見她的聲音,但你不知道他從何來,或他走(向)什麼地方:在他的從這靈出生的每位是如此。

9.尼哥底母答,且他對祂說,這些東西生出來如何能呢?10耶穌問且祂對他說,你不是以色列的老師嗎,且你不知道這?11的確、的確,我對你說,我們讀這東西以及對我們的知識,以及拿證據在我們曾看到的東西之上;但你們不拿我們的證據。12如果我曾說世界的東西們給你們,以及你們不信,如何將信,如果我說天堂的東西們給你們?13因為任何人不走上去於天堂,但是在天堂的這人之子是從天堂走下來者。14與如摩西在沙漠上舉聖蛇,與如此這人之子必要到舉起:15以便任何相信於祂的人,他不走到歧途,但他會有永遠的生命。17因為上帝不會放祂自己的兒子在世界上,爲了祂詛咒這世人;但爲了拯救世人經由祂。18相信於祂者不被詛咒:但不信者,他是在責罵的咒罵之上,通過他不相信於上帝獨生子之名。19與這是咒詛,因爲光來到這世界,且這人們愛這黑暗大於這光,因爲他們的工作是邪惡的。20因為做邪惡的任何人討厭,且他不往這光來,到他的工作被責難的恐懼。

22耶穌和他的門徒在那之後來到猶大地;以及他與他們住在那裏,而他洗禮。23而約翰仍同樣在撒冷 (Sálim) 旁邊的哀嫩 (Aenón)洗禮,因那裏有足夠的水:而他們來,且他們受洗禮。24因爲約翰還沒被扔於監獄裏。

25因此在部分約翰的門徒與那些猶太人們之間的,關於清潔的問題升起了。26且他們向著約翰來,他們對他說,老師,這在你近處者在那裏向約旦(河)側,若你做見證,看啊,祂洗禮,而這些全部的人向他來。

27約翰回答且他說,人不能潔淨任何人,除非他是在他到他,從天堂來的給與之上。28我是有你們的見證,我說,我不是基督,但被放在他前面。29有新婚的妻子的人,他就是這新婚的丈夫:但這站着且聽他(新婚丈夫)的,新婚丈夫的朋友,他透過新婚丈夫的聲音感到大歡樂:爲了那個原因,在他的完成之上,喜悅是最大的。30增加必須到他,且減少(必須)到我。31下來的人,他在全部每個人之上。從這地的人他是塵世的,而他說地上的事:從天堂來者,祂在任何人之上32且他見到與聽到的事,他從見證做這;但任何人不接受祂的見證。33接受祂見證者,他標示上帝是真實的。34因爲上帝從祂放置者,祂說上帝的話:因爲根據測量的東西,上帝將這靈給祂。35這父有對子的愛,祂在祂的手裏給了這所有的東西。36信於這子者,他有永續的生命:但對這子不順從者,他將不能見到這生命;但上帝的怒氣住在他上面。

註腳

  1. 1.0 1.1 以前 abair 的現在式 deir- 和過去式 dú-(dubh-) 型態,前面會加 a 這個詞,變如 adeir-、adubh-。
  2. 古典愛語的 re 介詞,現代愛語已經併入 le(蘇格蘭蓋爾語還有這個詞)。
  3. faiscin 接近南方芒斯特方言的 feiscint。
  4. 古典愛爾蘭語的第三人稱單數現在式寫成 -igh(那時候的第三人稱現在習慣式為 -ann),A Grammar of Irish Language(Joyce 等)寫成 -idh。
  5. 這裡用cluin而不用clois,表示這裡使用愛爾蘭北部的方言
  6. 應該為 -dh 結尾。
  7. -tháoi(AGOIL 寫成-thaoi)是古典愛爾蘭語現在式第二人稱複數。Munster 方言的 táthaoi (=tá sibh) 保留如此形式
  8. 古代的愛爾蘭語,暗音化 (eclipsis) 不寫成「變音後字首子音」+「原詞」,而重複原詞字首。比如 gcreid 古時寫成 ccreid。
  9. creidfidh 在古語中也是第二人稱複數未來式形態。
  10. 現代標準語 deire,但是有些方言保留 abr- 的形式。這裡 dá 接現在假設態,不是現在語的用法
  11. "achd...ar neamh"這部分,就是省略繫詞 is 的用法,就變成「謂語,主語」的形式。
  12. 在 Ó Dónaill 編的 Foclóir Gaeilge-Béarla (FGB; 1977)中,"is éigean (do, go)" 有「對……是必要的」、「……是必要的」的意思。
  13. damnóidh? 比較下文 sláinéochaidh
  14. 這裡看到現代愛語不用,但近古愛語使用的句型:do-chum (chun) 後面可以加上 go 子句,表示「以∕為(go 子句)」
  15. tá 和 deir- 一樣,古代語前頭多 a-,成為 atá。
  16. 這裡看到 trí(tré) 介詞可以接 go 子句的過去否定型 nár 子句。但不知現代愛語是否如此。
  17. 17.0 17.1 這裏選用第三人稱複數詞尾-adar、-id,後面卻接複數名詞之主詞,這是現代標準愛語(Caighéan Oifigiúil; CO)不用的用法——CO 使用第三人稱單數(即分析式)動詞詞尾,後接複數名詞之主詞。
  18. 我不確定這裡的 ní 指 (gh)níonn(OC 寫成 déanann)還是 (gh)nídh(OC 寫成 rinne)。
  19. maille le(re) 有「與……一起」(le)的意思。
  20. mar an + 暗音化單數名詞
  21. i timpeall + 名詞屬格,根據 Ó Dónaill 的FGB (1977),有「關於」的意思。
  22. 這裡用taoibh屬格形式感覺不太尋常
  23. 這裡用第二人稱複數現在式,後面卻接「你們的見證」(bhur bhfíadhnuisi)
  24. 這裏的 cuireadh 沒受詞。
  25. 「gabh+感覺+受詞」有「受詞感到(感覺)」的意思(FGB, Ó Dónaill, 1977)
  26. ar an ábhar sin:爲了那個原因 (FGB, Ó Dónaill, 1977)。
  27. 不知道這裏指過去分析式(thug)還是現在分析式(CO 做 tugann)。